ونتیلاتور (Ventilator) یا دستگاه تنفس مصنوعی، برای کمک به تنفس بیمارانی است که با مشکلات حاد تنفسی رو به رو هستند. این دستگاه در بخش مراقبت های ویژه، اورژانس و ... استفاده می شود.
این در حالی است که برخی از بیماران به دلیل عدم تمایل به بستری طولانی مدت در بیمارستان، در منزل به سر می برند و با توجه به نیازی که به دستگاه ونتیلاتور دارند، از ورژن پرتابل آن استفاده می کنند.
کار با این دستگاه چندان راحت نیست و نیاز به آموزش دارد تا افراد بتوانند به راحتی تنظیمات آن را انجام دهند. در این مقاله با برخی از این تنظیمات آشنا خواهیم شد.
تعداد تنظیمات ونتیلاتورها زیاد است که با توجه به شرایط بیمار تنظیم می شوند تا بهترین عملکرد را دستگاه داشته باشد. برخی از آنها شامل:
این عبارت نشان دهنده میزان اکسیژنی است که توسط ونتیلاتور در هر دم به بیمار داده می شود.
نشان دهنده تعداد تنفسی است که در هر دقیقه توسط ونتیلاتور به بیمار اعمال می شود.
نشان دهنده حجمی از هوا که در هر تنفس به بیمار داده می شود.
واحد فشار این قسمت از دستگاه، cmH2O است و بالاترین میزان فشاری که در هنگام دم به ریه های بیمار اعمال می شود و قابل تنظیم است را نشان می دهد.
یکی از تنظیمات دستگاه ونتیلاتور مربوط به حساسیت آن است، یعنی بررسی میزان تنفس آگاهانه و یا تلاش طبیعی بیمار برای تنفس که دستگاه آن را تشخیص می دهد و در صورت مغایرت با تنظیمات طبیعی، برای کمک به تنفس بیمار و یا تنفس مصنوعی اقدام می کنند.
بیشترین مقدار جریانی از هوا که در هر تنفس مصنوعی به بیمار اعمال می شود.
مدت زمانی که برای یک چرخه کامل تنفس مورد نیاز است که معمولاً زمان بازدم دو تا سه برابر زمان دم است.
تعداد تنفس هایی که ونتیلاتور اعمال می کند و می توانند Volume Cycled، Time Cycled و یا Flow Cycled باشند.
اگر شرایط متعادل باشد، دستگاه قادر خواهد بود دم مصنوعی را متوقف کند و به بیمار اجازه بازدم دهد.
این امکان را به ونتیلاتور می دهد تا برای حجم، فشار و زمان تنفس حد مشخصی اعمال شود.
این مد فشار و یا حجم تنفسی را کنترل می کند و در هر بار تنفس چه تنفس توسط بیمار شروع شده باشد چه توسط دستگاه، مقدار تنفس یکسانی را با توجه به تنظیمات نرخ تنفس، به بیمار تحویل می دهد.
وقتی دستگاه روی این مد است، تمامی مراحل تنفس توسط خود بیمار انجام می شود و دستگاه در این مد درصد اکسیژنی که تحویل داده می شود را کنترل می کند.
در این مد بیمار حجم جاری تنفسی و تعداد تنفس آگاهانه را تعیین می کند که در صورت نیاز، اگر بیمار فشار مثبتی را هنگام دم بوجود آورد، تنفس برای بیمار آسان تر شود.
این مد از دستگاه، تنفس مصنوعی را با تنفس آگاهانه بیمار هماهنگ می کند. در واقع این مد از دستگاه ترکیبی از حالت تنفس مصنوعی کامل توسط دستگاه و تنفس آگاهانه خود بیمار است.
حالتی از تنفس مصنوعی است که در مدهای (A/C) و یا (SIMV) استفاده می شود و هدف آن تنظیم مقدار مشخصی از فشار هنگام دم است. این نرخ جریان تنفس با توجه به نیاز بیمار و مشخصات شخصی ریه تغییر می کند.
حالتی از تنفس آگاهانه که در مدهای (CPAP) و یا (SIMV) قابل استفاده است که با هدف تنظیم فشار دم کار می کند.
این مد شبیه به حالت PC ولی در حالت PS دم هنگامی که ریه ها پر می شوند متوقف می شود و جریان تحویلی تا میزان مشخصی که برای دستگاه تنطیم شده است کاهش می یابد. در این مد بیمار تعیین کننده نرخ تنفس، زمان دم، حجم جاری و نرخ جریان است.
در این مد با ایجاد فشار مثبت در انتهای بازدم از بسته شدن کامل ریه ها جلوگیری می شود.
ونتیلاتور یک دستگاه حیاتی است و زمانی استفاده میشود که تنفس بیمار با مشکلات جدی روبه رو شده باشد. بنابراین هم پزشکان و پرستان و هم کسانی که در منزل از آن استفاده می کنند باید طرز استفاده از دستگاه را دقیق بدانند.