• 1400/05/23

دانستنی های کاربردی درباره بیماری آسم و درمان آن

بیماری آسم چیست؟


لوله های تنفسی که از نای منشعب می شوند (نایژه و نایژک)، مجاری تنفسی نام دارند. در افراد مبتلا به آسم سه اتفاق عمده می افتد:


1)انسداد راه هوایی: در اطراف مجاری تنفسی رشته های ماهیچه ای پیچیده اند که به طور معمول منبسط هستند. در بیمار مبتلا به آسم، این عضلات منقبض و سفت شده، عبور هوا از راه هوایی را دشوار می کنند.


2)التهاب: آسم باعث قرمزی و تورم نایژه (برونش) می شود. التهاب باعث تورم این مجاری، تولید و تجمع میزان زیادی مخاط در آنها می شود. کلید درمان و مدیریت آسم در طولانی مدت، حل این عارضه است.


3)تحریک پذیری راه هوایی: مجاری تنفسی فرد مبتلا به آسم حساس بوده، در صورت برخورد با عوامل محرک مانند گرد و غبار یا عفونت واکنش نشان می دهد.


مجموع این اتفاقات باعث باریک و مسدود شدن لوله های تنفسی و تنگی نفس می شود. از دیگر علائم آسم می توان به سرفه و خس خس سینه اشاره کرد. این علائم در مواردی مانند آلرژی و ابتلا به عفونت های ویروسی تشدید می شوند. التهاب مجاری تنفسی باعث حساسیت بیشتر دستگاه تنفسی به عوامل محیطی مانند گرد و غبار، دود یا هوای سرد می شود. در واقع، در صورتی که فرد در معرض عوامل تحریک کننده آسم مانند گرد و غبار قرار گیرد، غشای پوشاننده مجاری تنفسی متورم می شود، عضلات اطراف لوله ها منقبض شده و مجاری تنفسی با مخاط پر می شوند و در نتیجه علائم بیماری آسم ظاهر می شوند.


 تغییرات در قطر مجرای تنفسی در بیمار آسم و حین حمله آسمی


علائم آسم چیست؟


1)خس خس سینه (نفس شما ممکن است هنگام دم و بازدم سوت بزند)
2)تنگی نفس
3)احساس سنگینی در قفسه سینه
4) سرفه


فرد مبتلا به آسم یکی از این علائم یا ترکیبی از آنها را تجربه می کند. نشانه های آسم در بعضی افراد به طور ناگهانی و به صورت یک حمله آسمی رخ می دهند و در برخی دیگر، به صورت علائم مزمن بیشتر اوقات همراه بیمار هستند. حمله آسمی با شدت یافتن علائم، سرفه غیر قابل کنترل، تنفس سریع، عرق کردن و اضطراب همراه است. این علائم نیاز به مراقبت های پزشکی دارند. نشانه های بیماری آسم می تواند از فردی به فرد دیگر و با افزایش سن تغییر کند. همچنین حین ورزش، سرماخوردگی یا تحت فشار های روانی این علائم افزایش می یابند. 

 

چه عواملی باعث ابتلا به بیماری آسم می شوند؟


علل ابتلا به آسم هنوز مشخص نیستند. برخی روابط ژنتیکی را یکی از علت های ابتلا به این بیماری می دانند. یعنی اگر فردی در خانواده نزدیک شما مبتلا به آسم باشد، شانس شما در ابتلا به بیماری آسم بیشتر است. به علاوه به نظر می رسد سبک زندگی مدرن، تغییر در محیط زیست اطرافمان، رژیم غذایی و برخی از عفونت ها باعث افزایش تعداد افراد مبتلا به بیماری آسم شده اند.

تشخیص بیماری آسم:


پزشک پس از معاینه بدنی در مورد علائم و سابقه پزشکی سوال می کند و در صورت لزوم یکی از آزمایش های مربوط به بررسی عملکرد ریه انجام می شود: 


1)اسپیرومتری: یک تست تنفس ساده است که حجم هوای بازدم و سرعت خروج آن از ریه ها را اندازه گیری می کند.


2)پیک فلومتری: با دقتی کمتر از اسپیرومتر برای مصارف خانگی مفید باشد. برای مثال با استفاده از آن بیمار متوجه نیازش به مراقبت های پزشکی می شود.


3)تست متاکولین: که بیشتر در بزرگسالان و در صورت عدم تشخیص قطعی آسم به وسیله اسپیرومتر، انجام میگیرد. برای انجام این آزمایش فرد ماده شیمیایی به نام متاکولین را قبل و بعد از اسپیرومتری تنفس می کنید تا نتیجه آن بر قطر مجاری تنفسی اندازه گیری شود. 


4)آزمایش اکسید نیتریک بازدمی: میزان نیتریک اکسید موجود در بازدم بیمار اندازه گیری می شود. به طور معمول این گاز در بازدم وجود دارد، اما در صورت التهاب مجرای تنفسی احتمالا میزان آن بیشتر می شود.
ممکن است پزشک آزمایشاتی مانند عکس برداری از قفسه سینه، سی تی اسکن و آزمایشات مربوط به آلرژی را نیز تجویز کند.

 

راه های درمان بیماری آسم


درمان های آسم علائم بیمار را کاهش داده بیماری را کنترل می کنند. عملکرد این داروها به را می توان اینطور توضیح داد:


1)داروهایی که با مصرف روزانه و طولانی مدت از التهاب و تورم مجاری تنفسی جلوگیری کرده و تولید مخاط را کاهش می دهند. این داروها به شکل اسپری های دهانی مورد استفاده قرار می گیرند.

کودک در حال استفاده از اسپری به کمک آسم یار
 


2)در هنگام بروز حمله آسم، برخی مواد شیمیایی ترشح می شوند. این داروها که به صورت قرص موجود هستند، با تاثیر بر مواد شیمیایی در دراز مدت موجب کاهش حملات آسمی می شوند.


3)داروهایی که باعث شل شدن نوارهای عضلانی اطراف مجاری تنفسی می شوند. این داروهای نیز به صورت اسپری های دهانی مصرف می شوند.


4)درمان های دارویی بیماری آسم که به سرعت عمل کرده بیمار آسم را از حمله آسمی نجات می دهند.

 

بیماران مبتلا به آسم به چه تجهیزات پزشکی نیاز دارند؟


1)آسم یار: یک وسیله کوچک برای کمک به استنشاق اسپری های دهانی می باشد.
 

آسم یار


2)اکسیژن ساز: دستگاه اکسیژن ساز یکی از تجهیزات لازم برای مراقبت و نگهداری از بیماران آسم می باشد. برخی از افراد مبتلا به آسم (در حالت شدید) بنا به دستور پزشک نیاز به اکسیژن درمانی و استفاده از دستگاه اکسیژن ساز دارند. استفاده از کپسول اکسیژن یا دستگاه اکسیژن ساز بسته به تشخیص پزشک و توانایی مالی فرد دارد. دستگاه های اکسیژن ساز قابل حمل می توانند گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به بیماری آسم باشند تا در هر مکان و هر زمان که نیاز به اکسیژن دارند، از آن استفاده کنند.

استفاده از اکسیژن ساز قابل حمل
 


3)نبولایزر: یکی از تجهیزات کاربردی برای استنشاق داروهای مربوط به بیماران ریوی است. در واقع نبولایزر را می توان یک وسیله درمانی در نظر گرفت که داروها را با مقداری اکسیژن و قطرات آب به ریه بیمار می رساند.

بیمار در حال استفاده از نبولایزر
 

 

  • نویسنده : الیار طب