الکتروکوتر

دستگاه الکتروکوتر چیست؟

دستگاه الکتروکوتر یک نوع وسیله جراحی است که پزشک از آن به منظور جلوگیری از خونریزی و انعقاد خون، جدا کردن سلول های بافتی با رشد غیر طبیعی (برای مثال تومور های خوش خیم سطحی) و جلوگیری از ایجاد عفونت استفاده می کند. الکتروکوتر با بهره گیری از گرمای ایجاد شده به وسیله عبور جریان الکتریکی از سیم با مقاومت بالا موجب سوزاندن یا برش بافت می شود. در الکتروکوترهای قدیمی جریان از بدن بیمار عبور داده نمی شود و بنابراین برای بیمارانی که از دستگاه های خاصی مانند ضربان ساز قلب استفاده می کنند بی خطر است.
نوع جدیدی از الکتروکوترها به نام الکتروکوتر RF یا الکتروسرجر، مولد فرکانس رادیویی است که با ایجاد فرکانس بالا در جراحی ها مورد استفاده قرار می گیرد. عبور جريان الکتریسیته با فرکانس بالا تاثیر مخربی بر بدن نخواهد داشت. با تنظیم ولتاژ و جریان دستگاه توسط متخصص، می توان برای برش دادن بافت یا انتقاد خون از الکتروکوتر استفاده کرد. جریان بالا به همراه ولتاژ پایین موجب بریدن بافت می شود. همچنین، جریان پایین با ولتاژ بالا انعقاد خون و بافت را به همراه دارد. دستگاه الکتروکوتر RF با ایجاد برش های دقیق تر و بدون آسیب رساندن به بافت های سالم، موجب کاهش خونریزی و درد در بیمار می شود. به علاوه خصوصیات بارز این فناوری جدید به کاهش اسکار ضخم (رد ضخم) کمک می کند.
کاربرد دستگاه الکتروکوتر در جراحی های مختلف از قلب و زنان تا جراحی های زیبایی و برداشتن خال و زگیل پوستی می باشد. 

 

دستگاه الکتروکوتر و قطعات و اجزای آن

اجزای الکتروکوتر

1-قلم:

یکی از مهم ترین قطعات الکتروکوتر، قلم است که الکترود فعال بر روی آن نصب می شود. قلم ها در دو نوع مونوپولار و بای پولار قابل استفاده هستند. قلم الکترود مونوپولار که توسط پزشک استفاده می شود، به شکل ابزار یا پروب جراحی است. این قلم ها در دو نوع یک بار مصرف و دائمی موجود هستند. قلم مونوپولار دائمی قابلیت استریل به وسیله دستگاه اتوکلاو در دمای 134 درجه سانتیگراد را دارد. بر روی قلم دو دکمه معمولا به رنگ زرد و آبی تعبیه شده است. دکمه زرد به جهت انجام فرآیند برش و دکمه آبی رنگ برای انعقاد خون در محل فشرده می شوند. سر قلم مونوپولار انواع مختلفی دارد که با توجه به محل جراحی و نوع کاربرد توسط پزشک انتخاب می شود. الکترود قلم کوتر دوقطبی یا بای پولار دارای سر پنس مانند رسانا و جنس بدنه عایق می باشد. به این الکترود فعال، پنست دو قطبی نیز گفته می شود.
 

مقایسه الکترود الکتروکوتر حرارتی (قدیمی) با الکترود تک قطبی و دو قطبی

 

2-صفحه بیمار:

صفحه بیمار (به همراه کابل برای اتصال به دستگاه) که با عناوین صفحه برگشتی و الکترود غیرفعال نیز شناخته می شود، سطح رسانای بسیار بزرگ تری نسبت به الکترود فعال ایجاد می کند. جريانی که از صفحه بیمار عبور داده می شود، همان جریان عبوری از قلم می باشد. اما به علت سطح مقطع بزرگتر چگالی جریان عبوری از الکترود غیر فعال کمتر بوده، در ناحیه اتصال سوختگی ایجاد نمی کند. این الکترود عموما زیر ران، باسن و یا در محل کتف بیمار نصب گذاشته می شود. در دستگاه الکتروکوتر RF، چون فرکانس بالا است استفاده از پلیت ضرورت ندارد. ابعاد این پلیت ها بر اساس توان خروجی دستگاه و سن بیمار متفاوت خواهد بود. این قطعات الکتروکوتر در دو نوع دائمی و یکبار مصرف قابل خریداری می باشند. به علاوه پلیت بیمار در دو نوع تک لبه و دو لبه نیز موجود است. مزیت پلیت دو لبه در کاهش احتمال جدا شدن پلیت و ایجاد سوختگی است. به عبارتی دیگر، بخشی از بدن بین دو لبه این صفحه قرار می گیرد و انتقال جریان را امکانپذیر می سازد. در صورت جدا شدن الکترود غیر فعال دو لبه، مدار قطع شده و دستگاه از کار می افتد.

3-پدال:

یکی از قطعات الکتروکوتر که می تواند جایگزین دکمه های روی قلم باشد، پدال است. پدال نیز دارای دو رنگ زرد و آبی می باشد که در صورت استفاده از حالت بای پولار، فشردن هر کدام از پدال ها به تنهایی یا با یکدیگر باعث فعال سازی خروجی دو قطبی می باشد. 

انواع الکتروکوتربر اساس عملکرد تک قطبی یا دو قطبی:

1-الکتروکوتر مونوپولار:

که با استفاده از قلم تک قطبی جریان با فرکانس بالا را از ژنراتور منتقل می کند. با تماس الکترود به بافت چگالی جریان زیادی انتقال می یابد که باعث برش بافت یا قطع خونریزی می شود. این جریان از طریق الکترود غیر فعال خارج شده و به این ترتیب مدار الکتریکی دستگاه کامل می شود. از مزایای این روش می توان به توانایی مناسب آن در سوزاندن توده های بزرگ بافتی اشاره کرد. این روش نسبت به الکتروکوتر بای پولار خطر برق گرفتگی بیشتری دارد و نباید از آن برای درمان بیماران دارای ایمپلنت های فلزی یا دستگاه ضربان ساز قلب استفاده کرد. برای کاهش خطر برق گرفتگی باید همیشه از قرارگیری صحیح پلیت اطمینان حاصل شود. 
 

2-الکتروکوتر بای پولار:

الکترود فعال و غیر فعال روی همان قلمی که پزشک با آن کار می کند قرار دارد. بنابراین الکتریسیته از بدن بیمار عبور نمی کند و خطرات و محدودیت های الکتروکوتر مونوپولار را ندارد. در عین حال این روش برای جراحی های سطحی تر مناسب است.
 

تفاوت الکتروکوتری مونوپولار و بای پولار

 

از گاز آرگون برای افزایش بازده در جلوگیری از خونریزی استفاده می شود. به این روش الکتروسرجری آرگون می گویند. 

انواع الکتروکوتر بر اساس کاربرد دستگاه الکتروکوتر:

1-الکتروکوتر زیبایی:

برای برداشتن و سوزاندن لک های پوستی، انواع خاصی از زگیل، خال و انواع ضایعات پوستی به کار می رود.

 استفاده از الکتروکوتری در برداشتن ضایعات پوستی

2-الکتروکوتر جراحی:

از این دستگاه برای برش بافت های نرم استفاده می شود. مزیت استفاده از الکتروسرجر ها نسبت به چاقو های مکانیکی، این است که به وسیله الکتروکوتر جراحی، امکان برش و قطع خونریزی به طور همزمان و توسط یک دستگاه وجود دارد.

3-الکتروکوتر دندانپزشکی:

از این دستگاه برای مسدود کردن کانال ریشه دندان و قطع خونریزی در دندانپزشکی استفاده می شود.

با توجه به کاربرد ها و انواع مختلف دستگاه الکتروکوتر در هنگام خرید آن باید به مشخصات الکتروکوتر مانند نوع کاربرد، فرکانس دستگاه، خروجی های تک و دو قطبی، حداکثر توان خروجی و ولتاژ و همچنین ویژگی های نمایشگر توجه کرد.