الکتروشوک

نحوه کارکرد و استفاده دستگاه الکتروشوک

 

 

تولید باکیفیت‌ترین و کاربردی‌ترین انواع تجهیزات پزشکی در دنیای امروز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در حال‌ حاضر دستگاه‌های گوناگونی روی کار آمده‌اند که در زمینه‌های پزشکی تخصصی می‌توانند کاربردهای گسترده‌ای داشته باشند و در برخی موارد، جان انسان‌ها را نجات دهند. یکی از ضروری‌ترین و تأثیرگذارترین دستگاه‌هایی که به‌ صورت گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، دستگاه الکتروشوک می‌باشد. این دستگاه اختراعی است که تولید شده تا روند فیبریلاسیون را خنثی کند و ا با از بین بردن ضربان‌های غیرطبیعی قلب، شرایط آن را به حالت عادی بازگرداند. در شرایطی که فیبریلاسیون به وجود بیاید، پمپاژ خون برای چند لحظه متوقف می‌شود و ایست قلبی و مرگ مغزی پیش خواهد آمد. اما با دستگاه الکتروشوک، می‌توان با بهره‌گیری از جریان برق روند پمپاژ قلب را به حالت طبیعی بازگرداند و در واقع فردی که فوت کرده را نجات داد. 

 

دستگاه الکتروشوک چیست

 دستگاه الکتروشوک یا همان دفیبریلاتور یکی از تجهیزات بسیار ضروری و حیاتی است که امروزه توسط کادر درمان در بیمارستان‌، درمانگاه‌ و اتاق عمل‌ استفاده می‌شود. دفیبریلات (De fibrillate)  از دو کلمه دی و فیبریلات تشکیل شده است که کلمه دی (De) به معنی خنثی کردن است و فیبریلات (Fibrillate) به معنی انقباضات نامنظم قلبی می باشد.  

 

دستگاه الکتروشوک یا دفیبریلاتور

 

برای بیمارانی که قلبشان در نتیجه آریتمی قلبی کار نمی کند از دستگاه الکتروشوک استفاده می شود. بعد از استفاده از این دستگاه ریتم قلبی در برخی افراد به حالت نرمال بر می گردد. البته برای افرادی که با آریتمی قلبی مواجه هستند بیشتر از دارو استفاده می شود اما در برخی از افراد دارو ها نمی توانند مشکل را حل کنند که در این موارد از دستگاه الکتروشوک استفاده می شود. مهمترین نکته زمان دریافت شوک الکتریکی می باشد. تا جایی که ممکن است بیمار باید زودتر شوک را دریافت کند در غیر این صورت هرچه زمان بگذرد میزان اثر مثبت شوک الکتریکی روی بدن بیمار کاهش می یابد. در نتیجه تبادل یونی جریان الکتریکی از دهلیز های به سمت بطن انتقال می یابد و انقباض بطن و دهلیز به صورت منظم انجام می شود و در نتیجه این امر ضربان قلب منظم می شود و عمل پمپاژ خون به داخل رگ ها به صورت منظم صورت می گیرد و بیمار از مرگ نجات می یابد. در مواردی که این الگوی الکتریکی از سرعت طبیعی خود خارج شود و قلب به طور کامل از خون پر نشود، قلب به طور نامنظم کار می کند و فشار خون مناسب را در بدن ایجاد نمی کند، به همین جهت متخصصان علم پزشکی از با استفاده از دفیبریلاتور یا دستگاه الکتروشوک، قلب را تحریک می کنند تا دوباره فعالیت خود را از سر بگیرد و به طور منظم کار کند.  

 

پیشتر شما تا حد نسبتاً خوبی با کارکرد دستگاه الکتروشوک آشنا شدید. هر ضربان قلب، باعث پمپاژ خون به تمامی نقاط بدن می‌شود و همین موضوع باعث شده تا یک الگوی منظم و هماهنگ در بدن وجود داشته باشد. این الگوی منظم و هماهنگ نوعی ارتباط الکتریکی است. به واسطه همین موضوع، می‌توان با استفاده از دستگاه الکتروشوک انقباض‌های نامتعادل دریچه‌های قلب را از بین برد و قلب را به حالت طبیعی بازگرداند. با این دستگاه، می‌توان به ‌صورت موقت یک ضربان قلب مصنوعی را ایجاد کرد و به قلب کمک کرد که روند کارکرد طبیعی خود را از سر بگیرد.

 

آیا هنگام استفاده از دستگاه الکتروشوک فرد احساس درد می‌کند؟

 

احتمالا برای بیشتر افراد این سوال مطرح گردد که آیا موقع استفاده از دستگاه الکتروشوک، بیمار احساس درد می‌کند یا خیر؟ قطعا آرامش و راحتی فرد بیمار برای تکنیسین‌ها و کادر پزشکی بسیار مهم است. شوکی که این دستگاه تولید می‌کند، یک جریان الکتریکی کنترل شده می‌باشد که به قلب وارد می‌شود. این شوک‌ها ریتم غیرطبیعی قلب را به حالت نرمال خود در می‌آورند.

زمانی که فرد بیهوش است و از دستگاه دفیبریلاتور برای عملیات احیای آن استفاده می‌شود، بیمار دردی احساس نخواهد کرد، زیرا مغز نمی‌تواند سیگنال‌های درد را دریافت نماید. به طور کلی بعد از وارد شدن شوک به قلب، احتمال درد در قفسه سینه وجود دارد.

 

دستگاه دفیبریلاتور

 

برخی از خطرات و عوارض احتمالی استفاده از دستگاه‌ الکتروشوک

 

همانطور که می‌دانید، دستگاه الکتروشوک مزایای بسیار خوبی دارد و کسانی که دچار ایست قلبی شده‌اند این دستگاه می‌تواند جان آن‌ها را نجات دهد. اما مانند هر دستگاه دیگری، دفیبریلاتور می‌تواند با برخی عوارض همراه باشد. برخی از مهم‌ترین خطرات و عوارض احتمالی استفاده از الکتروشوک عبارتند از:

• آسیبه سطح پوست و سوختگی آن
• مرگ بافت عضلانی قلب
• سردرد و گیجی
• حالت تهوع زیاد
• ایجاد لخته‌های خونی

انواع دستگاه الکتروشوک  

 
تقسیم بندی انواع الکتروشوک ها بر اساس نوع موجی که تولید می کنند صورت می گیرد که بر این اساس دستگاه الکتروشوک به دو دسته تک فاز (Monophasic)  و دو فاز (Biphasic) تقسیم می شوند. امروزه  دستگاه منوفازیک مورد استفاده قرار نمی گیرد و بیشتر الکتروشوک ها از نوع بی فازیک هستند. تفاوت دستگاه تک فاز (Monophasic) و دو فاز (Biphasic) در نحوه عملکرد هر یک از دستگاه ها است که بای فازیک ها معمولا جریان الکتریکی را به حالت رفت و برگشتی به سمت قلب بیمار منتقل می کنند در حالی که انواع منوفازیک این جریان را فقط در یک جهت به سمت قلب می فرستند و این امر سبب شده است کارایی دستگاه کاهش یابد. 
در تقسیم بندی دیگری دستگاه الکتروشوک را به دو دسته خارجی (External) و داخلی (Internal) تقسیم می کنند که  انواع خارجی بیشتر در خارج از قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد که این انواع خود دارای دو دسته الکتروشوک خارجی دستی و انواع خودکار هستند که برای این انواع خودکار اصطلاح AED را به کار می برند که مخفف کلمه Automated External Defibrillator است. انواع خودکار بیشتر در مراکزی که احیا پیشرفته انجام می دهند و در درمانگاه ها و آمبولانس ها موجود است. در این دستگاه ریتم قلب روی یک مانیتور نمایش داده می شود و متخصص این امر با تجزیه و تحلیل داده ها تصمیم می گیرد که این شوک را به بدن بیمار منتقل کند یا خیر؟!  برخی دیگر از انواع دستگاه الکتروشوک کاریوورتر - دفیبریلاتور قابل کاشت Implantable cardioverter-defibrillator (ICD)  و  دفیبریلاتور Wearable cardiac هستند. 

مزایای دستگاه aed نسبت به الکتروشوک دستی
 

دستگاه الکتروشوک AED

 

از مهمترین مزایای دستگاه الکتروشوک aed این است که کار کردن با آن بسیار راحت است و فقط لازم است دکمه های لباس بیمار ناحیه قفسه سینه را باز کنید و با این دستگاه به بدن بیمار شوک بدهید. از دیگر مزایای دستگاه الکتروشوک aed به انواع دستی این است که می تواند در مدت زمان کمتر از یک دقیقه شوک اول را به بیمار وارد کند. نکته دیگر این است که شوکی که دستگاه aed وارد می کند بسیار موثرتر است و از ایمنی بسیار بالاتری برخوردار است. در دستگاه الکتروشوک aed به جای دسته از یکسری پد چسبان روی قفسه سینه استفاده می شود و دیگر نیازی نیست دسته ها با دست نگه داشته شوند که این امر سبب می شود امنیت پرسنل تامین باشد. همچنین استفاده پد سبب می شود تا سطح بسیار بزرگتری از بدن در مقایسه با دسته ها پوشانده شود و این امر می تواند موجب موثر تر شدن شوک وارد شده به بدن بیمار گردد.

 

دستگاه الکتروشوک دستی

 

 

سیستم‌های تشکیل‌دهنده‌ی دستگاه الکتروشوک چیست؟

 

دستگاه الکتروشوک نیز درست مانند هر محصول دیگری برای کارکرد بهتر به قطعات گوناگون نیاز دارد. معمولاً این دستگاه‌ها با منبع تغذیه که می‌تواند برق شهری یا باتری باشد، صفحه نمایش، صفحه کلید، پروب ثبت ECG و الکترودها، وظیفه خودش را به‌ خوبی انجام می‌دهد و می‌تواند فرد از دست‌ رفته را دوباره به زندگی بازگرداند.

 

 

آیا الکتروشوک انواع گوناگونی دارد؟

 

بله. دستگاه الکتروشوک در انواع گوناگون و متفاوتی به بازار عرضه می‌شود تا بتوان با توجه به زمینه مورد نیاز از انواع این تجهیزات به‌ خوبی بهره برد. چند مورد از پرطرف‌دارترین انواع این دستگاه‌ها شامل واحد پشتیبانی پیشرفته زندگی، محصولات پوشیدنی، محصولات قابل کاشت و محصولات خارجی اتوماتیک می‌شوند. الکتروشوک‌های خارجی اتوماتیک، پراستفاده‌ترین انواع این محصولات هستند؛ اما می‌توان با توجه به زمینه مورد نیاز از محصولات دیگری که با این کارکرد تولید شده‌اند نیز بهره برد.

 

اجزای دستگاه الکتروشوک دستی

 
الکتروشوک ها دارای انواع مختلفی هستند که هر یک از آن ها دارای کارایی خاص خود می باشند. با توجه تنوعی که در این دستگاه ها وجود دارد معرفی کلیه اجزای الکتروشوک های مختلف و اجزای الکتروشوک دستی غیر ممکن است اما الکتروشوک ها دارای 4 قسمت هستند که این قسمت ها در همه انواع آن مشترک است که شامل موارد زیر می باشد:

• انتخابگر میزان انرژی الکتریکی
• دکمه جهت شارژ کردن انرژی الکتریکی
• پدال
• دکمه تخلیه انرژی 

 

با استفاده از انتخابگر مقدار انرژی مورد نیاز دستگاه الکتروشوک را تنظیم می کنند. سپس با استفاده از دکمه شارژ، انرژی الکتریکی به سمت ها پدال ها انتقال داده می شود. دکمه تخلیه انرژی، می تواند انرژی الکتریکی را در بدن بیمار تخلیه کند. به طور معمول این دستگاه ها دو پدال دارند که پدال ها می توانند انرژی الکتریکی را به سمت قفسه سینه فرد انتقال می دهند. 

دستگاه الکتروشوک چیست و چه کاربردهایی دارد؟

 

نحوه استفاده دستگاه الکتروشوک 

با دستگاه الکتروشوک، می‌توان با بهره‌گیری از جریان برق روند تپش قلب را به حالت طبیعی بازگرداند و در واقع فردی که فوت کرده را نجات داد. 
نحوه استفاده دستگاه با توضیح کامل در اینجا بیان می شود. بطور کلی مراحل شوک دادن به بیمار به این شکل است که در ابتدا باید  میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز انتخاب شود. واحد انرژی بر اساس ژول می باشد. سپس دستگاه الکتروشوک باید شارژ شود و پدال ها برای قرار گرفتن روی بدن آماده شوند. پدال ها روی قفسه سینه قرار داده شوند و انرژی الکتریکی تخلیه شود.

1.    مانیتورینگ: در ابتدا لازم است سوئیچ را روی حالت مانیتور قرار دهید. 
     از کلید لید 7 و انتخاب سایز 8 استفاده کنید و لید و سایز مورد نظر را انتخاب کنید.
     اگر به پرینت نیاز دارید می توانید کلید پرینت را فشار دهید. 

2.    دفیبریلاسیون با استفاده از پدال ها: سوئیچ حالت کاری 1 را روی حالت DEFIB قرار دهید. ژل مخصوص را روی پدال ها بمالید. مقدار انرژی مطلوب را با استفاده از کلید انتخاب انرژی روی پدال Sternum 26   مشخص کنید. انرژی پیش فرض در نظر گرفته شده 120 ژول می باشد. کلید شارژ انرژی روی پدال Apex 27 قرار دارد با استفاده از این کلید می توانید انرژی انتخاب شده را شارژ کنید. در این زمان می توانید پدال ها را روی قفسه سینه بیمار قرار دهید و با فشار دادن همزمان دو دکمه نارنجی می توانید شوک الکتریکی را روی بدن بیمار تخلیه کنید. توجه داشته باشید که قبل از انجام اینکار باید اطراف بیمار را خالی کنید.

3.    دفیبریلاسیون با پد های چند منظوره: برای انجام این کار باید پد های چند منظوره را در محل های مشخص شده ای روی بدن بیمار بچسبانید. کابل MFC باید به پد ها متصل شود و سوئیچ حالت کاری 1 را روی حالت DEFIB قرار دهید. مقدار انرژی مطلوب را با کلید های در نظر گرفته شده برای انرژی مشخص کنید. شارژ انرژی را با استفاده از کلید شارژ روی پنل دستگاه انجام دهید. لید PADS را با استفاده از کلید انتخاب لید 7 انتخاب کنید و کلید ANALYZE را فشار دهید تا نتایج آنالیز برای شما نمایش داده شود. برای تخلیه انرژی روی بیمار، کلید تخلیه انرژی روی پنل دستگاه 4 را فشار دهید. 

4.    پیس موقت غیرتهاجمی: الکترود ECG باید به بدن بیمار وصل شود و سپس پد های چند منظوره روی قسمت های مشخصی از بدن بیمار چسبانده شود. کابل MFC باید به پد ها وصل شود. از اتصال دقیق و مناسب پد ها با بدن اطمینان حاصل کنید. 
سوئیچ انتخاب حالت کاری 1 را روی PACER قرار دهید. با استفاده از سوئیچ تنظیم ریت 21، ریت پیس میکر راب بین 20 – 10 پی پی ام تنظیم کنید. به تدریج شدت جریان تحریک را افزایش دهید تا اثر کپچر شدن روی مانیتور مشاهده شود. باید شدت جریان چیزی حدود ده درصد بالاتر از حد آستانه قرار داده شود.

 

نکات حین استفاده از دستگاه الکتروشوک

 

 
1-در زمان استفاده از دستگاه الکتروشوک از چسباندن پدال ها به هم خودداری کنید. 

2-قرار دادن گاز خیس بین پدال های دستگاه الکتروشوک جهت تخلیه شوک به هیچ وجه توصیه نمی شود.  

3-دستگاه الکتروشوک هوشمند است و شما نمی توانید انرژی الکتریکی را در هوا تخلیه کنید بلکه باید ژل الکترولیت را حتما روی پدال ها قرار دهید و سپس پدال ها را با فشاری معادل 10 کیلوگرم روی قفسه سینه بیمار بگذارید. بعد از اتمام کار باید پدال ها را با استفاده از الکل کاملا تمیز کنید.

4-اگر روی صفحه نمایش دستگاه الکتروشوک با پیغام FAULT مواجه شدید لازم است دستگاه را خاموش کنید و به نمایندگی منتقل کنید.

5-اگر قصد تست کردن دستگاه الکتروشوک را دارید باید انرژی سی ژول را انتخاب کنید و آن را شارژ نمایید. در این زمان باید پدال ها روی جای ویژه خود در دستگاه قرار داشته باشند. سپس می توانید به طور همزمان دو کلید نارنجی 29 را فشار دهید تا خود دستگاه تخلیه شود. اگر با پیغام TEST OK مواجه شدید به این معنی است که دستگاه کار خود را درست انجام می دهد.

 

معرفی بهترین دستگاه‌های الکتروشوک

 

امروزه در سطح دنیا برندهای مختلفی در زمینه طراحی و ساخت انواع دستگاه دفیبریلاتور مشغول به فعالیت هستند. اما در این میان برخی برندها وجود دارند که دستگاه‌هایی با کیفیت و کارایی بهتری تولید می‌کنند. از جمله برندهای شناخته شده در این زمینه عبارتند از:

• الکتروشوک برند Philips: دفیبریلاتورهای برند فیلیپس جزو بهترین و باکیفیت‌ترین دستگاه‌های حال حاضر بازار شناخته می‌شوند. این دستگاه‌ها تنوع بسیار بالایی دارند، اما مدل HeartStart FR3 و HeartStart OnSite، پیشرفته‌ترین مدل‌های قابل حمل و همه کاره در این سری هستند.
• الکتروشوک برند ZOLL Medical: شرکت آمریکایی ZOLL با چندین سال سابقه، اقدام به تولید انواع دستگاه دفیبریلاتور می‌کند. دستگاه‌های مورد نظر قابلیت‌های بسیار خوبی دارند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تکنولوژی Code-Ready، عملیات احیای قلبی-ریوی و تشخیص ریتم قلب اشاره کرد.
• دفیبریلاتور برند Cardiac Science: برند مورد نظر نیز به صورت تخصصی اقدام به طراحی و ساخت بهترین دستگاه‌های الکتروشوک می‌کند. Powerheart G5 جزو بهترین محصولات تولیدی این برند به شمار می‌رود. دستگاه‌های تولیدی این برند از ویژگی‌هایی مثل نمایشگر LED، تشخیص خودکار ریتم قلب، مقاومت بالا در برابر ضربه‌ و شوک‌های سنگین برخوردار هستند.

 

عوامل موثر بر قیمت دستگاه دفیبریلاتور قلب

 

دستگاه دفیبریلاتور قلب در مدل‌ها و کیفیت‌های مختلفی طراحی و تولید می‌شود. هر کدام از این دستگاه‌ها دارای آپشن و امکانات خاصی هستند و از لحاظ قیمتی نیز با همدیگر تفاوت دارند.

فاکتورهای متعددی وجود دارند که بر قیمت این دستگاه‌ها تاثیر زیادی می‎‌گذارند. برخی از این مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت نهایی دستگاه دفیبریلاتور عبارتند از:

• برند دستگاه
• قدرت و توانایی
• توان مصرفی
• عملکردهای مختلف
• صفحه نمایش
• حالت‌های درمانی

 

قیمت خرید الکتروشوک

 

راهنمای خرید بهترین دستگاه‌های الکتروشوک

 

اولین نکته‌ هنگام خرید دستگاه الکتروشوک، دارا بودن گواهی‌نامه‌های استاندارد برای این دستگاه است. به هیچ عنوان دستگاه‌هایی که با قوانین و ضوابط ایمنی پزشکی سازگار نیستند را خریداری نکنید.

طراحی این دستگاه‌ها متفاوت است و به صورت ایستاده و رومیزی به خط تولید می‌رسند. دستگاه دفیبریلاتور را با توجه به کاربرد و نوع استفاده مورد نظر خریداری نمایید.

برای اینکه بتوانید به راحتی از دستگاه الکتروشوک استفاده کنید، پیشنهاد می‌شود مدل‌های قابل حمل را تهیه کنید. دستگاه‌های دفیبریلاتور قابل حمل، به دلیل وزن سبک در کیف مخصوص قرار می‌گیرند و قابل استفاده در اماکن مختلف هستند.

نکات مهم دیگر هنگام خرید الکتروشوک عبارتند از:

• مراجعه به یک فروشگاه معتبر و مطمئن
• توجه به قیمت
• گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش

 

 

جمع‌بندی 

 

دستگاه الکتروشوک جزو آن دسته از دستگاه‌هایی است که می‌تواند نجات‌دهنده زندگی افرادی باشد که به هر دلیلی دچار ایست قلبی شده‌اند‌. نحوه کارکرد و استفاده دستگاه الکتروشوک اصلاً کار سخت و پیچیده‌ای نیست اما بهتر است که افراد متخصص و پزشکان از این دستگاه بهره ببرند. تنها متخصصان و جراحانی که در این زمینه تجربه کاری دارند دقیقاً می‌دانند که چگونه با استفاده از دستگاه الکتروشوک می‌توانند به بیمار را به زندگی بازگرداند. علاوه‌ بر این موضوع، هنگام استفاده از این دستگاه، کادر درمان نیز باید نکاتی را مورد توجه قرار دهند و برای مثال حین اعمال شوک با بیمار تماس نداشته باشند. به واسطه همین فاکتورهاست که برای استفاده از این دستگاه باید تخصص و تجربه حداقلی وجود داشته باشد تا هم بتوان به‌ خوبی از مزایای این دستگاه بهره برد و هم جلوی بروز هرگونه مشکل حین استفاده از الکتروشوک را گرفت.