ماشین بیهوشی

ماشین بیهوشی

بیهوشی در اتاق عمل و به منظور بی حسی و عدم احساس درد در بیمار اهمیت بالایی دارد. در طول بسیاری از عمل های جراحی به بیهوشی عمومی، یعنی از دست دادن هوشیاری کامل به علت استفاده از دارو، نیاز است. ماشین بیهوشی که میتواند یک وسیله گازی ساده یا یک ایستگاه کاری چند بخشی جامع باشد، یکی از مهم ترین وسایل کار متخصص بیهوشی در اتاق عمل به حساب می آید.
 

کاربرد ماشین بیهوشی:

ماشین بیهوشی یا  دستگاه بویل (بر اساس نام مخترع این دستگاه) اساساً یک دستگاه پنوماتیک (دستگاهی که هوای فشرده تولید می کند.) است که مخلوط متغیری از اکسیژن، گاز و یک عامل آرامبخش را به بیمار می دهد. این دستگاه به گونه ای طراحی شده است که بیماران طی عمل دم و بازدم اکسیژن و گازهای بیهوشی را تنفس می کنند اما گازهایی مانند دی اکسید کربن که حین بازدم از بدن خارج می شوند را دوباره وارد مجاری تنفسی نمی کنند. این گازهای زائد توسط جاذب کربن دی اکسید موجود در بازوی تنفسی دستگاه جدا میشوند. سپس گازهای بازدم از مدار خارج شده و به جو منتقل می شوند. 
دستگاه های بیهوشی از نظر طراحی ساده و کاربردی هستند. در واقع این دستگاه، از زمان اختراع، تغییر زیادی نکرده است. مثل خودرو که هنوز چهار لاستیک، یک موتور و یک شاسی اجزای اصلی آن و حمل و نقل هدف اصلی استفاده از ماشین است، دستگاه بیهوشی نیز هنوز دستگاهی برای کمک به بیهوشی کامل بیمار و کنترل شرایط بیهوشی حین جراحی است که فناوری ها و امکانات جانبی بیشتری برای راحتی متخصص بیهوشی و کنترل جامع بیمار به آن اضافه شده است. در عین حال این دستگاه بسیار با اهمیت است و در صورت وجود مشکل در کارکرد آنها، عواقب خطرناک برای بیمار به وجود می آید. 

 

انواع ماشین بیهوشی:

امروزه ماشین های بیهوشی به صورت ایستگاه های جامع و چندکاره عرضه میشوند. در واقع، سیستم های مدرن بیهوشی شامل ماشین بیهوشی و سیستم تنفس حین بیهوشی هستند که ورود و کنترل اکسیژن و گازهای بیهوشی استنشاقی را انجام داده و دی اکسید کربن حاصل از بازدم بیمار را خارج می‌کند. 
بعضا و در موارد اندکی دستگاه بیهوشی ساده تر مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال قبلا نیروهای مسلح بریتانیا از یک دستگاه ساده با قابلیت حمل آسان که حتی در نبود گازهای طبی کارایی موثری داشت، مورد استفاده قرار میگرفت. نمونه ساده این ماشین (بدون ونتیلاتور و دستگاه تبخیرکننده) در دندانپزشکی کاربرد دارد که برای کاهش درد بیمار مورد استفاده قرار می گیرد. 
ماشین های بیهوشی را می توان به دو دسته متناوب و مداوم نیز تقسیم بندی کرد. در انواع متناوب، جریان گاز تنها هنگام دم به بیمار اعمال می شود اما در نوع مداوم جریان گاز حین بازدم نیز وجود دارد.

 

اجزای ماشین بیهوشی و کاربرد آن ها:

همه ی انواع ماشین های بیهوشی دارای اجزای زیر می باشند:

1-بخش ورود گازهای فشرده (اکسیژن اکسید نیترو و هوا) که از بخش مرکزی در بیمارستان تامین میشود.

2-بخش ورود گازهای فشرده سیلندر

3-تنظیم کننده های فشار که وظیفه تنظیم فشار گازهای ورودی به دستگاه تا حد ایمن برای بیمار را دارند.

4-ابزارهای مرتبط با  ایمنی برای مثال fail-safe که میزان اکسیژن و سایر گازهای ورودی را کنترل کرده در صورت کاهش قابل توجه اکسیژن، میزان ورود سایر گازها نیز کاهش می یابد.

5-جریان سنج یا فلومترها که میزان گازی که باید به بازوی تنفسی منتقل شود را تنظیم  می کنند.

 فلومتر دستگاه بیهوشی
 

6-تبخیرکننده ها به منظور اضافه کردن گازهای هوشبری تبخیری (این گازهای در دمای اتاق به صورت مایع هستند.) مورد استفاده هستند. در واقع این داروها بر روی گاز اکسیژن سوار شده وارد مجرای تنفسی بیمار می شوند. میزان داروی بیهوشی با توجه به شرایط بیمار، مدت زمان بیهوشی، وزن بیمار و در هر مرحله از بیهوشی توسط متخصص بیهوشی تنظیم می‌شود.

تبخیرکننده ماشین بیهوشی

7-لوله گازی مشترک که از طریق آن مخلوط گازی مورد نظر وارد بازوی تنفسی می گردد.

8-بازوی تنفسی

یک ایستگاه کاری بیهوشی یا همان سیستم بیهوشی که دستگاهی چند منظوره و برای افزایش کارایی است، شامل قسمت های زیر میباشد:

1. ماشین بیهوشی ساده (شامل اجزای تنظیم و مخلوط کننده گازهای تنفسی و بیهوشی)
2. تبخیرکننده ها
3.  مدار تنفسی بیهوشی
4. ونتیلاتور
5. سیستم جمع آوری مواد زائد
6. سیستم کنترل شرایط فیزیولوژیک و تنفسی بیمار (شامل الکتروکاردیوگرام، فشار خون، دمای بدن و اکسی متر)
7. سیستم های اخطار (برای مثال، حساس به جدایی یا قطع دستگاه تنفسی)

بنابراین سیستم بیهوشی را میتوان شامل ماشین بیهوشی، سیستم کنترل تنفس حین بیهوشی و سیستم مانیتورینگ شرایط فیزیولوژیک بیمار دانست که در ادامه به توضیح درباره آنها می پردازیم.

سیستم تنفس بیهوشی:

استنشاق مواد بیهوشی موجب کاهش تحرک عضلات و در نهایت کاهش توانایی تنفس می شود. بنابراین برای رساندن گازهای تنفسی به بدن، به عملیات تنفس مصنوعی توسط سیستم تنفس بیهوشی(که شامل یک ونتیلاتور است )، نیاز است. 

سیستم مانیتورینگ:

که برای کنترل شرایط حیاتی بدن بیمار در زمان بیهوشی است و مواردی مانند الکتروکاردیوگرام بیمار، غلظت گازهای تنفسی در خون، فشار خون بیمار، نرخ تنفس و درجه حرارت بدن را نمایش می دهد.

برندهای ماشین بیهوشی:

از جمله برندهای خارجی باکیفیت در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1-Draeger: این برند آلمانی که اکنون در بسیاری از کشورهای دنیا مانند آمریکا و چین تولید و طراحی میشود و در بیش 50 کشور دنیا نمایندگی فروش دارد، یکی از بهترین تولید کنندگان ماشین بیهوشی است. محصولات این برند در ایران مورد تایید و سلیقه بسیاری از پزشکان قرار دارد.  محصولات این شرکت با رابط کاربری بسیار ساده و طراحی منحصر به فرد ونتیلاتور، در افزایش کیفیت فرآیند بیهوشی و کاهش عوارض پس از آن موثرند.
2-Penlon: یک برند با کیفیت انگلیسی است که محصولات آن به بیش از 90 کشور دنیا صادر می شود. محصولات این برند با کیفیت و طراحی عالی، موجب افزایش ایمنی و دقت در فرآیند بیهوشی می شود.
از تولیدکنندگان ایرانی این محصول می توان به شرکت EDP اشاره کرد.