برخورد با بیماری ها و راه های معالجه یکی از دغدغه های انسان ها از دیرباز بوده است. زمانی تنها راه معالجه استفاده از دارو های گیاهی و یا درمان های بدنی بوده. منظور از درمان های بدنی عملی مانند حجامت برای تصفیه خون و یا بادکش بدن برای گرفتگی ماهیچه ها! یکی از معتبر ترین و قدیمی ترین این درمان ها استفاده از طب سنتی برای شکستگی استخوان یا درد مفاصل بوده که هم اکنون نیز شیوه سنتی آن در خیلی از مناطق اجرا می شود. با ذکر این چند جمله عنوان مقدمه در مورد یکی از این نوع درمان ها در پزشکی نوین و مدرن به نام دیالیز توضیحات مختصری خواهیم داد.
زمانی که کلیه ها درست کار نمی کنند طی فرایندی به نام دیالیز سموم، مواد زائد و مایعات اضافی بدن از خون جدا می گردد. این جداسازی و تصفیه خون توسط دستگاهی ویژه همین کار ساخته شده است. این رایج ترین نوع دیالیز است که خون وارد دستگاهی شده و پس از سم زدایی و تصفیه مجددا وارد بدن می گردد. توجه داشته باشید که شرایط و دستگاه های بسیاری برای بیمارستان ها در کنار دستگاه های مخصوص به کلیه اهمیت دارند. به طور مثال از ونتیلاتور استفاده های بسیاری می شود. در عین حال می توانید برای خرید گوشی معاینه بیمار و یا خرید ویلچر برقی هم از طریق وب سایت الیار طب اقدام نمایید.
قبل از توضیح در مورد دیالیز بایستی بگوئیم که به دو روش انجام می گیرد.
در مورد روش همودیالیزدیا بایستی گفته شود استفاده از دستگاه همودیالیز پر کاربردترین نوع این فرایند است. دراین روش یک سوزن در محدوده بازو و یا ران وارد بدن شده که به یک لوله متصل می شود. خون از طریق این لوله وارد دستگاه تصفیه خون شده و بعد از عمل سم زدایی از راه لوله ای دیگر وارد بدن می شود. عمل دیالیز بستگی به وضعیت بیماری هفته ای 3 الی 4 بار انجام می پذیرد که هربار حدود 4 ساعت به طول می انجامد. این کار معمولا در بیمارستان و یا در مراکز درمانی ویژه دیالیز انجام می گیرد. البته استفاده از این دستگاه در منزل هم تمکان پذیر است.
قبل از توضیح در مورد این روش باید بگوئیم که تمام جوارح داخلی شکم توسط مانند معده و روده توسط یک لایه لیفی شکل پوشانده که به این لایه یا پرده صفاقی می گویند. در دیالیز به سبک صفاقی از یک فیلتر یا صافی برای تصفیه خون استفاده می شود. صفاق هم مانند کلیه دارای هزاران مویرگ است که آن را به یک دستگاه تصفیه تبدیل می کند. برای این روش درمان در اولین مرحله یک لوله به نام کانتر از نزدیکی ناف وارد محوطه داخلی شکم (صفاقی) شده. لوله برای همیشه باقی می ماند!
در مرحله انجام دیالیز از این طریق یک مایع مخصوص از طریق کانتر به فضای صفاقی در داخل بدن هدایت می شود و همینطور که خون از طریق مویرگ های صفاقی از مجاورت این مایع عبور می کند. مواد مضر و مایعات اضافی بدن جذب این مایع می شود. پس از چند ساعت این مایع به بیرون هدایت می شود. در این روش به طور معمول روزانه 3 الی4 بار برای تعویض مایع احتیاج به این فرایند است. این روند هر بار حدود30 دقیقه طول می کشد.
این مسئله بستگی به وضعیت بیمار و کلیه ها دارد. در برخی موارد نارسایی کلیه موقتی بوده و با انجام یک بار الی دو بار وضعیت به حالت نرمال بر می گردد. اما در صورتی که این نارسایی شدید باشد بایستی فرایند مداومت داشته باشد. همیشه امکان این وجود ندارد که پیوند کلیه سریع انجام پذیرد. به همین دلیل فرایند دیالیز ممکن است در چند مرحله و تا زمانی که اهدا کننده مناسب برای پیوند کلیه پیدا شود ادامه داشته باشد.
نکته پایانی این که خیلی از کسانی که نارسایی کلیه دارند و دیالیز می شوند به زندگی با کیفیت خود ادامه می دهند. مسافرت خود را انجام می دهند. ورزش، تحصیلات، تفریح وغیره را انجام می دهند. می توان با وجود هر مدل نارسایی به راحتی و با حفظ و رعایت اصولی موارد بهداشتی زندگی مسالمت آمیزی با دیالیز داشته باشیم.